İzmir, Türkiye'nin enginar ihtiyacının büyük bir kısmını karşılıyor ve bölgede enginar hasadı yoğun bir tempoda devam ediyor. Seferihisar'a bağlı Turgut köyünde çiftçiler, şafak vakti başladıkları hasat işlemini akşama kadar sürdürüyorlar. Yükselen giderler sebebiyle, bazı üreticiler ise bu yıl enginarın alternatifi olabilecek diğer meyve ve sebzeleri yetiştirmeye yöneliyor.
İzmir'in Sakız Enginarı Üretiminde Düşüş: Maliyetler ve Su Sıkıntısı Üreticiyi Etkiliyor
İzmir'de, adını tarihi Sakız Adası'ndan alan ve bölgenin simgesi haline gelen sakız enginarının üretimi alarm veriyor. 1990'lı yıllarda 3 bin dönüm arazide yetiştirilen bu değerli ürün, artan maliyetler ve su sıkıntısı nedeniyle şimdilerde sadece 500 dönüme düşmüş durumda. Tarlada 15 TL'den alıcı bulan enginar, pazar tezgahlarında 20 ile 25 TL arasında satışa sunuluyor. Ancak bu fiyatlar, üreticinin yüzünü güldürmeye yetmiyor. Üretici Ecem Bezer'in de dile getirdiği gibi, çiftçiler maliyetlerin yüksekliği ve su sıkıntısı sebebiyle enginar ekimini azaltıp, diğer alternatif ürünlere yönelmeye başladı. İşte enginar üreticilerinin içinde bulunduğu bu zorlu durum ve alınabilecek önlemler...
Sakız enginarı olarak bilinen bu türün birim fiyatının tarlada 15 TL iken, pazar tezgahlarında 20 ile 25 TL arasında değişiyor, diye belirtiyor üretici Ecem Bezer ve şu ifadeleri ekliyor: "1992 yıllarında 3 bin dönüm kadar sakız enginarı üretilmekteydi, ancak şu an enginarımız 500 dönüme kadar düşmüş durumda. Çiftçilerimiz, artan maliyetler sebebiyle küskün durumda. Enginarı azaltıp, başka meyve sebze ekmeye başladılar. Enginarın tarlada satış fiyatı 15 TL, ancak pazara, manava satış yapan çiftçi, esnaf, birim fiyatını 20-25 TL arası satmak durumunda kalıyor."
Enginar, sağlık için oldukça yararlı bir besindir ve karaciğer sağlığını destekler, diye vurguluyan Bezer. "Enginar, karaciğerin dostudur. Bir insanın enginar sezonunda toplam 60’a yakın enginar yemesi gerekmektedir. Sağlık açısından çok faydalıdır. Enginarı, sezonunda herkes tüketmelidir." şeklinde açıklama yapıyor.
Geçmişte, suyun bol olduğu ve maliyetlerin daha makul seviyelerde seyrettiği dönemlerde, enginar üretiminin oldukça yüksek olduğunu söyleyen Turgut Bezer ve şu ifadelere yer veriyor:
"Ancak şu an herkesin suyu olmadığı için enginar üretimi aza indirilmiş durumda. Devletimiz bu konuda bize, üreticilere teşvik sağlarsa, Seferihisar’ın sakız enginarına çiftçimiz tekrardan döndürülebilir. Teşvikler az gibi görülse de bizim için çok değerli. Seferihisar’da sosyete manavımız var ve 15 yıldır kendi enginarımızı üretip, manavımızda satışa sunuyoruz. Kendi manavımız, tezgahımız olmasa, pazarını bulmakta, satmakta çok zorlanırdık. Küçük üreticilerin elinden tutup, maliyetleri düşürebilirsek, üreticilerimiz tekrar tarlalara geri döner."
Ulamış, Azmak ve Düzce köylerimizde yetişen 3 bin dönüm sakız enginarının, ülkenin dört bir yanına ulaştığını belirten Bezer. "Türkiye’nin her tarafına gönderirdik. Türkiye’nin yaklaşık yüzde 70’ini karşılıyorduk. Maliyetlerden dolayı enginar üretimini azalttık." şeklinde aktarıyor.