Tayvan Boğazı’ndan Geçiş: ABD ve Kanada Gemileri ile Çin’in Tepkisi

ABD’nin Pasifik’teki 7. Filosu, 20 Ekim tarihinde USS Higgins muhribi ve Kanada Kraliyet Donanmasına ait HCMS Vancouver firkateyninin Tayvan Boğazı’ndan rutin geçiş yaptığını duyurdu. Yapılan açıklamada, bu geçişin açık denizde seyrüsefer ve uçuş serbestisinin geçerli olduğu sularda gerçekleştirildiği ve uluslararası hukuka uygun olduğu vurgulandı. Gemilerin, boğaza kıyısı bulunan ülkelerin kara sularında olmayan koridoru kullandığı ifade edildi.

ABD ve Kanada'nın Geçişinin Anlamı

Açıklamada, “Higgins ve Vancouver’ın Tayvan Boğazı’ndan geçişi, ABD’nin müttefikleri ve ortaklarıyla tüm ülkeler için seyrüsefer serbestisine ilke olarak bağlılığını göstermiştir.” değerlendirmesi yapıldı. Ayrıca, uluslararası toplumun Tayvan Boğazı’ndaki seyrüsefer hakları ve özgürlüklerinin kısıtlanmaması gerektiği belirtildi. ABD’nin, seyrüsefer ve uçuş serbestisi ile deniz ve hava sahasının hukuka uygun diğer kullanımlarıyla çelişen her türlü egemenlik ve yetki alanı iddialarını reddettiği ifade edildi.

Çin’den Sert Tepki

Çin Halk Kurtuluş Ordusu (ÇHKO), ABD ve Kanada gemilerinin Tayvan Boğazı’ndan geçişini izlediğini ve takibe aldığını duyurdu. Çin, bu geçişleri "ortalığı karıştırmakla" ve "Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrara zarar vermekle" suçladı. ÇHKO'nun Doğu Cephesi Komutanlığı, "Komutanlığa bağlı birlikler daima teyakkuzdadır ve ulusal egemenlik ve güvenliği, bölgesel barışı ve istikrarı kararlılıkla koruyacaktır." ifadelerine yer verdi.

Tayvan’ın Durumu

Tayvan Savunma Bakanlığı, gemilerin geçişini doğrulayarak, Tayvan çevresindeki sularda ve hava sahasındaki durumun "normal" olduğunu bildirdi. Bu geçişin, Çin'in geçen hafta Tayvan'ın etrafını kuşattığı askeri tatbikatın ardından gerçekleşmesi dikkat çekti. Çin ordusu, 14 Ekim’de Tayvan’ın çevresini kuşatan geniş çaplı askeri tatbikata başladığını duyurmuştu. "Müşterek Kılıç-2024B" adı verilen tatbikata kara, hava, deniz ve roket kuvvetlerinden birlikler katıldı.

Gerginlik Devam Ediyor

Tayvan’ı topraklarının parçası olarak gören Çin, Tayvan Boğazı’nı da kara suları olarak değerlendirmekte ve ABD ile diğer ülkelerin bölgedeki askeri varlığına karşı çıkmaktadır. ABD donanmasının bölgedeki seyir ve keşif faaliyetleri, iki ülke arasında artan bir gerginliğe neden oluyor. Bu tür geçişler, uluslararası ilişkilerde önemli bir gerilim kaynağı haline gelmekte ve bölgede istikrarı tehdit edebilecek unsurlar arasında yer almaktadır.